System emerytalny w Szwajcarii — na czym polega, jakie ubezpieczenie wybrać?

Osoby mieszkające w Szwajcarii lub planujące przeprowadzkę do tego kraju mogą się zastanawiać, jak wygląda kwestia emerytur. Szwajcarski system emerytalny różni się nieco od tego polskiego. Początkowo może wydawać się złożony, jednak zrozumienie głównych jego założeń i zasad działania pozwoli lepiej odnajdywać się w kwestiach ubezpieczeniowych.

Jaka jest struktura systemu emerytalnego w Szwajcarii?

System emerytalny w Szwajcarii możemy podzielić na trzy filary, które mają na celu zapewnienie stabilności finansowej osób po przejściu na emeryturę. Każdy z filarów pełni inną funkcję, warto zatem dowiedzieć się, jakie główne cechy posiada każdy z nich. Trójfilarowy model emerytalny tworzy solidne wsparcie emerytalne.

Pierwszy filar (AHV)

Pierwszy z trzech filarów w systemie emerytalnym w Szwajcarii jest obowiązkowy dla wszystkich pracowników, jak i osób samozatrudnionych, a także osób niepracujących. Ma on na celu zapewnienie podstawowych kosztów życia osoby starszej, która przeszła na emeryturę. Pierwszy filar jest też ochroną w przypadku niezdolności do pracy, a także dla osób, które utraciły żywiciela rodziny. W składki emerytalne pierwszego filaru wchodzi nieco powyżej 10% wynagrodzenia brutto.

Drugi filar (BVG)

W przypadku drugiego filaru często można spotkać się również z określeniem BVG (Berufliche Vorsorge Gesetz). Skrót ten oznacza Ustawę o Pracowniczym Zabezpieczeniu Emerytalnym. Ubezpieczenie w drugim filarze jest obowiązkowe dla każdego pracownika od 25 roku życia. Z pewnymi jednak wyjątkami. Osoby, których roczny dochód nie przekracza 22 050 CHF (stan na rok 2024), nie mają obowiązku przystąpienia do drugiego filaru. Drugi filar nie obowiązuje również dla osób samozatrudnionych – mogą one przystąpić do niego dobrowolnie.

Drugi filar ma na celu utrzymaniu standardu życia na poziomie zbliżonym do tego sprzed emerytury, poprzez dodanie do świadczeń z pierwszego filaru. Wysokość świadczeń zależna jest jednak od zgromadzonego kapitału oraz wysokości wynagrodzeń w trakcie trwania pracy.

Trzeci filar (emerytura prywatna)

Ubezpieczenie emerytalne w Szwajcarii kończy się na trzecim filarze, który jest ubezpieczeniem nieobowiązkowym. Trzeci filar stanowią prywatne oszczędności, które mają na celu dodatkowo zabezpieczać finanse na emeryturze. Jest to ubezpieczenie całkowicie dobrowolne, z którego jednak wiele osób korzysta. Powód jest prosty – dodatkowe oszczędności oznaczają większe zabezpieczenie finansowe po przejściu na emeryturę. 

W przypadku trzeciego filaru możemy rozróżnić dwa jego rodzaje – ubezpieczenie zakwalifikowane do opodatkowania (filar 3a) i niepodlegające opodatkowaniu (3b). Filar 3a jest najczęściej wybieraną opcją, gdyż oferuje korzyści podatkowe. Filar 3b jest natomiast pozbawiony tych ulg podatkowych. Jak wysokie są natomiast oszczędności w ramach filaru trzeciego? Wysokość oszczędności zależy tak naprawdę od indywidualnych decyzji dotyczących wpłat oraz formy oszczędności.

Warto jednak wiedzieć, że w filarze 3a istnieje pewne ograniczenie – osoba zatrudniona może wpłacić maksymalnie 7 056 CHF rocznie (588 CHF miesięcznie), a osoba prowadząca własną działalność gospodarczą –  35 280 CHF rocznie (2 940 CHF miesięcznie). W przypadku filaru 3b nieustalone są maksymalne wysokości składek.

Czy system ubezpieczeń emerytalnych w Szwajcarii jest trudny do zrozumienia?

Z początku ubezpieczenie emerytalne w Szwajcarii może wydawać się skomplikowane, ponieważ składa się z kilku filarów o różnym charakterze i różnych zasadach działania. Złożoność szwajcarskiego systemu emerytalnego może być też widziana jako trudna w kwestiach obowiązkowości i progów dochodowych. Składki i różne zasady naliczania również mogą powodować początkową dezorientację.

Wiele osób ma również problem z dodatkowymi ubezpieczeniami z filaru trzeciego – zrozumienie korzyści podatkowych płynących z tego rodzaju ubezpieczeń, limit wpłat, a także ogólne zasady korzystania z ulg podatkowych mogą być trudne do zrozumienia bez dodatkowych informacji lub konsultacji z doradcą ubezpieczeniowym. Warto w takim przypadku skorzystać z usług profesjonalnej agencji ubezpieczeniowej w Szwajcarii, która doradzi i wytłumaczy zawiłości szwajcarskiego systemu emerytalnego.